Zilt in JazzClub Nieuw & Diep op zondag 26 maart 2023.
Zilt, genoemd naar een café aan de Amsterdamse Zeedijk, waar saxofonist en muziekdocent Jasper Blom met zijn leerling, trompettist Ian Cleaver plachten te jammen, stond natuurlijk helemaal op de juiste plek in de ziltigste stad van Nederland, Den Helder. En ik kan al meteen verklappen, dat het optreden, dat de band ten beste gaf, na afloop ook voelde als een louterend bad in het zilte nat. Zowel band als publiek oogden gretig en het was al meteen bij de eerste maten van Misha Mengelbergs Rollo III duidelijk, dat dit een fijn concert zou worden.
Onder vrolijk ‘castagnetten gekletter’ van drummer Wouter Kühne op de randen van zijn trommels en de stuwende bas van Thomas Pol, konden de twee blazers ontbolsteren en loskomen van mogelijke besognes. Al direct ook vond het kwartet de juiste balans in een transparant geluidsbeeld, dat juist een akkoord loze samenstelling kan opleveren. Geen piano- of gitaarakkoorden die de blazers konden belemmeren in hun zoektocht naar avontuur. Het samenspel van trompet en tenorsax was bij vlagen adembenemend, met een perfecte beheersing van de dynamiek.
De jonge Ian Cleaver bleek te beschikken over een fantastische techniek, die tot uiting kwam in een beheerste opbouw van zijn solo’s, met een warme, omfloerste toon, die gaandeweg meer gaat sprankelen in de hogere registers. Cleaver is geen krachtblazer, bij hem geen geschetter in het hoog, maar altijd mooi geïntoneerde noten, ook in de snelste passages.
Jasper Blom kennen we natuurlijk al langer bij JazzClub Nieuw&Diep en hij bewees zich wederom als een van de beste saxofonisten van ons land. Bovendien is hij ook een heel prettige bandleider, die met humor zijn aankondigingen verzorgt. Bij Jasper Blom kun je van alles verwachten, van romige klanken uit de oude school van Coleman Hawkins en Lester Young, tot de tegendraadse expressie uit de free jazz. Bij hem is altijd wel enige ontregeling te verwachten, als een olijk soort compensatie voor al te mooie klanken.
Prachtig is hoe beide blazers zich in elkaars spel voegen en subtiel één- of meerstemmig samenvloeien om een chorus te spelen of een solo over te nemen. Beiden spelen ook zachte begeleidende patronen tijdens de solo’s van de ander. Zo ontstaat er een fantastisch organisch geheel, dat je als luisteraar voortdurend bij de les houdt. Waar gaan ze nou weer heen, waar leidt dit allemaal naar toe. De solo’s zijn meestal ook niet lang en wisselen elkaar mooi af. Maar het wordt beiden ook mogelijk gemaakt te excelleren door de uitstekende ritmesectie, die met zichtbaar plezier een stuwend, poli ritmisch fundament legt voor de muziek.
Met sardonisch gegrijns komen bassist Thomas Pol en Wouter Kühne tot soms onverwachte, krachtige erupties en gaan moeiteloos over van hoekige dwarsigheid tot heerlijke ‘vingerknippende’ swing. Pol plukt het hele concert onverstoorbaar aan zijn snaren, waarvan de verlengde e-snaar fijn laag resoneert met de krachtige roffels op de floortom. Hij kreeg ook de nodige soloruimte, die prima werden benut.
Wouter Kühne was al eerder op de N&D podia te bewonderen, toen nog als piepjonge roffelaar, maar is nu ontbolsterd tot een slagwerker van topklasse. Dat werd nog dik onderstreept door een werkelijk fantastische drumsolo, waarbij zijn Premier-setje het danig moest ontgelden. Toen het halve drumstel dreigde om te vallen zag ik in een flits Keith Moon voorbij komen. Nota bene aartsontregelaar Jasper Blom voorkwam echte schade.
Het concert, maar ook hun album – op vinyl! – staat in het teken van hun liefde voor de muziek van Misha Mengelberg – toch bij uitstek de Neder Monk – en Duke Ellington, de legendarische componist en bandleider. Van deze laatste werden Pyramid en het fraaie, ingetogen I Like The Sunrise gespeeld, de laatste met prachtige solo’s van Cleaver en Blom.
De heerlijke eerste set, die gewoon omvloog, werd afgesloten met Mengelbergs Rollo II. De tweede set opende op dezelfde voet met het lekker ongemakkelijke Een Beetje Zenuwachtig, toepasselijk betiteld door de auteur Misha Mengelberg. Ja, lekker ongemakkelijk, want dit muzikale hink-stap-springen is gewoon vrolijk makend, als je ervoor openstaat. Een componist die niet zo vaak wordt aangehaald, is George Shearing. Volgens Jasper Blom is diens compositie Conception eigenlijk veel te moeilijk voor Zilt, maar hij verkondigde dat juist als uitdaging te zien. ‘We blijven dit stuk spelen tot we het steeds beter beheersen en als jullie ons over – pakweg – anderhalf jaar weer contracteren, dan kunnen jullie dat zelf ook constateren.’, richtte hij zich via de zaal tot de organisatie. Gezien de enthousiaste bijval uit het publiek kunnen de dames en heren van Nieuw & Diep dit natuurlijk niet negeren.
Ook de tweede heerlijke set vloog voorbij, maar het publiek wilde de heren niet zo maar laten gaan en Jasper Blom en zijn fijne kompanen kwamen in een bijna uitgelaten sfeer weer terug om zeer passend af te sluiten met een dampende uitvoering van Epistrophy, als eerbetoon aan misschien wel de allergrootste: Thelonious Monk.
Tekst Gerard Hoekmeijer – Foto’s Joop van de Water, Petro van den Herik en Fred Geldermans
