Theater De Kampanje
Evenals tijdens de vorige editie van JATD in 2022 werden de musici van openingsact Frankie Goes To… overvallen door de regen, terwijl de organisatie van dit eendaagse festival toch beloofd had, dat het droog zou blijven. En het was nog fris ook op de kade. De dames en heren van deze regionale bigband lieten zich daar echter niet door uit het veld staan en trokken met hun prima samenspel steeds meer belangstellenden naar de kade.
JATD 2024 werd deze keer georganiseerd door Stichting Nieuw & Diep en Stichting Vrienden van Den Helder, in samenwerking met Theater De Kampanje. De organisatie was er zowaar in geslaagd om zoveel geld bijeen te schrapen, dat een kaartje slechts 6 euro kostte. Kom daar maar eens voor in festivalland Nederland vandaag de dag.
Bij deze 2e editie van JATD bleek nog maar eens weer dat de Kampanje, gevestigd in een mooi gerestaureerd stuk negentiende-eeuws industrieel erfgoed, een pracht locatie is voor een dergelijk festival. Er waren wederom 3 podia, de Stadshal, de Kleine Zaal en deze kleer ook de Variopool Zaal, waar een zogenaamde toneel-op-toneel zetting was gerealiseerd voor maximaal 120 bezoekers.
Om precies half twee zag uw recensent het jonge Amsterdamse kwartet Smandem daar hun set openen voor een volle bak. Het bleek een veelbelovend begin van het festival door een veelbelovende band. Drummer Noah Bouwman en basgitarist Aäron Bouwman legden een hypnotiserende groove neer, waarover gitaar en toetsen sferische klanktapijtjes drapeerden, gebruikmakend van flink wat effectapparatuur. Met name deze ritmesectie liet een uitstekende indruk achter. Er werd weliswaar afwisselend gesoleerd, maar het is toch vooral het totale groepsgeluid dat Smandem een geheel eigen smoel geeft. Jazzrock? Jazeker, maar tijdens de hele set bleek hun muziek toch vooral een trance opwekkend gehalte te hebben. Prachtige sferische vergezichten – bijna psychedelisch – met smaakvol verweven gitaar- en toetsenpartijen, waarbij zeker de Fender Rhodespiano uitstekend tot zijn recht kwam. Wellicht toch de Molukse achtergrond van de heren? Smandem is een band om in de gaten te houden.
In de Kleine Zaal, met een capaciteit van maximaal 120 plaatsen, was ook elke stoel bezet bij de eerste set van trompettist Teus Nobel en zijn trio. Nobel bracht een ode aan een van zijn helden, de legendarische trompettist Chet Baker. Hij liet zich met name inspireren door diens laatste jaren, waarin hij meestal zonder slagwerk optrad, slechts begeleid door een gitarist, zoals Phillip Catherine en een bassist. Mr Baker had even genoeg van dat gekletter en gedonder achter hem; hij hield de muziek steeds ‘kleiner’, ook met steeds minder noten, zodat zijn geluid steeds meer ‘pastoraal’ van karakter werd. Teus Nobel had voor dit eerbetoon gekozen uit minder bekende stukken van Chet en waagde zich – waarschijnlijk terecht – ook niet aan diens unieke zangpartijen. Hij opende met een stuk met de beker, toch zeker niet het eerste waaraan je denkt bij Chet Baker. Miles! Nobel liet zich begeleiden door een uitstekend stel musici: bassist Jeroen Vierdag, een regelmatig terugkerende gast bij Jazzclub Nieuw&Diep, die deze keer alleen de contrabas bespeelde, liet zich weer van zijn beste zijde zien, zowel als begeleider en solist.
Ook gitarist Tim Langedijk is een graag geziene gast in Den Helder. Hij speelde deze keer op een semi-akoestische jazzgitaar, en hoe: begeleidend, subtiel strummend, drums overbodig maken en swingen en in zijn solo’s zijn eigen ‘handschrift’, virtuoos, maar eigenzinnig en vooral ook melodieus.
Minpuntje was wel dat in deze opzet van 2 sets van een half uur voor een wisselend publiek, zijn introducerende aankondiging wel erg lang was. Zo telde ik slechts 4 stukken muziek! Misschien bij de volgende editie daarover iets afspreken of de bands langere sets laten spelen, lijkt mij.
Dat was ook een beetje het geval bij het optreden van Joris Teepe en zijn trio. Teepe is een Nederlandse contrabassist die ruim dertig jaar heen en weer pendelt tussen New York en Amsterdam. Hij speelde daar met de crème de la crème van de jazzscene, onder meer met Rachied Ali, ooit drummer bij John Coltrane. Hij speelde voor het eerst in Den Helder en zodoende zag ik nu voor het eerste een linkshandige jazzbassist! Paul McCartney! Om eerlijk te zijn moest een attent iemand me daar op wijzen (dank), want het was mij niet eens opgevallen. Teepe deed mij in zijn spel denken aan Hein van der Gein: met een fluwelen toon de muziek heel klein en fijn kunnen houden en toch dwingend kunnen zijn.
Hij had uit de VS Sheryl Bailey meegenomen, een naam waarvan ik nooit gehoord had, maar die – na enig googelen – een gerenommeerd gitarist bleek te zijn, docent nog wel aan het prestigieuze Berklee College Of Music. Bailey bleek een kleine vrouw te zijn, waardoor haar gitaar erg groot leek. Zij speelt echt in de traditie van de ‘klassieke jazzgitaar’. Wes Montgommery en Joe Pass zijn nooit ver weg. Geen effectpedalen dus, maar wel mooi gedoseerde snelle notenreeksen, afgewisseld met fijn geplaatste akkoorden. Joris Teepe speelt al jaren met haar samen, maar dat geldt niet voor drummer Jamie Peet.
Maar dat is voor deze slagwerker uit de buitencategorie nooit een probleem, die gedijt juist het best bij elk nieuw avontuur. Met welke musici hij ook speelt, altijd blijft het spannend hoe hij zijn rol vervult als ‘verbindingsofficier tussen vrije geesten’. Meende ik niet te horen hoe hij met een hortend ritme verbeeldde hoe je in New York een wolkenkrabber zonder lift beklimt? Want daar ging de eerste compositie van Sheryl Bailey over. Het Joris Teepe Trio speelde een mooie intieme set voor een muisstil publiek. Een minpuntje wil ik nog wel aanstippen: omdat de Grote Zaal na klachten (de kaarten waren snel op) geheel beschikbaar kwam voor het publiek, bleek het geluid achterin te zacht. Het kan ook ‘te klein’ worden en ook ontbeerde men daar de intimiteit van het optreden, die het publiek op het podium wel ervaarde. Tja, zo is er altijd wel wat. De ‘MC’ van het Joris Teepe Trio verleidde het tot een vergelijking met het aloude ‘schellinkie’ in vooroorlogse (WOII) theaters: voorin de notabelen, achterin de armoezaaiers.
De tweede act in de Kleine Zaal, het duo van de Cubaanse pianist Ramón Valle en trompettist Maite Hontelé trad om vier uur aan voor een uitpuilende zaal. De kleine pianomaestro – tegenwoordig getooid met een rastaknotje – kennen we hier goed. Hij heeft al minstens vijf keer eerder in Windkracht 13 gespeeld en het was altijd bijzonder. Valle speelt altijd met grote passie en plezier en dat bleek nu ook het geval.
Het verhaal van Maite Hontelé is ook heel bijzonder. Hoe een jonge blonde Nederlandse vrouw ‘wereldberoemd in Columbia’ wordt en prominent bandleider in de aldaar razend populaire salsawereld. Maar zij is na vele jaren terug in haar geboorteland en heeft in Valle een ideale partner gevonden om haar liefde voor Latijns-Amerikaanse muziek tot uiting te blijven brengen. Zij is geen echte improvisator zoals we die uit de jazz kennen, maar ze gaf Valle uitstekend partij met mooie notenreeksen, waarbij ze uitstekend door Valle ingezette thema’s overnam en daar weer haar eigen draai aan gaf. Het was echt een soort vraag en antwoord spel wat het duo ten beste gaf. Hontelé speelde op de bugel, welke een meer omfloerst geluid geeft en bezocht vooral de lage registers, hetgeen haar spel ook iets melancholieks meegaf. Het optreden was hartverwarmend en het publiek mocht in het afsluitende Cantando Y Bailando (Zingen en Dansen) tot algehele vreugde volop meedoen.
In de lekker volle Stadshal was het de hele middag feest met vanaf twee uur de uit de hand gelopen Friese Fanfare, die onder de naam Broken Brass de podia van West-Europa in vuur en vlam zet met een opgepompte en opgepimpte versie van wat in de jaren vijftig dixieland werd genoemd.
Nieuwedieps opper-sousafonist, Gerard van Schie van de Sea Side Jazz Band zat niet voor niks helemaal vooraan om eens te bezien hoe het ook kan. Hij kon horen hoe zijn collega van de ringbas het instrument elektronisch oppepte tot diep in het subsone geluidsspectrum. Met stuwende drums en percussie werd de Stadshal al snel een danspaleis, waar vooral de aanwezige dames wel raad mee wisten. Het is steeds weer genieten van deze band, die op het podium een onweerstaanbare show opvoeren, voortdurend dansend met de toeters in de aanslag. En heerlijk die uitbarstingen van dat koper: twee trompetten en een trombone met een rietje, de altsax bespeelt door Nick Feenstra, die met zijn koperkompanen flitsende solo’s afwisselde met strakke chorussen. De New Orleans traditie wordt helemaal eer aangedaan als de heren in hun laatste nummer de zaal ingaan om met een vrolijke mars dwars door het uitgelaten klappende publiek hun heerlijke optreden te voltooien.
Een hele klus voor de in de Stadshal afsluitende band Koffie. Maar daar draait deze groep rond gitarist Valentijn Bannier de hand niet voor om. De vrijwel geheel in het wit gestoken koffiebonen namen gewoon de feestvlag over van hun voorgangers. En het blijft een heerlijke band, ook nu er nog maar één blazer over is gebleven van de originele formatie. Maar dat is dan wel niemand minder dan Floris van der Vlugt, die alle saxofoons met evenveel power en souplesse bespeelde. Op respectievelijk alt-, sopraan-, tenor- en bariton sax. Aangevuurd door Bannier, die dansend om hem heen hem steeds weer opjuinde tot meer.
De strakke funky ritmesectie gaf de heren alle ruimte voor solostrapatsen op toetsen en rieten en ook Bannier soleerde zowaar met veel gebruik van wahwah in korte flitsende erupties. Bij tijd en wijle werd er ook nog gezongen, al mocht dat niet leiden tot een schoonheidsprijs, maar daar maalde niemand om, want het gaat in deze stijl – opzwepende, funky afrobeat – toch vooral om de energie en adrenaline: voetjes van de vloer!
Koffie was een lekkere afsluiting van deze succesvolle en goed bezochte tweede editie van Jazz At The Dockyard.
TEKST Gerard Hoekmeijer
FOTO’S Joop vd Water, Fred Geldermans en aangeleverde foto’s.
Wij willen al onze sponsors en vrijwilligers hartelijk danken voor hun support om van dit festival een groot succes te maken!
VRIJWILLIGERS: Gerard, Mia, Els E, Reinout, Bert, Marij, Kim, Petra, Marloes, Richard, Peter, Anita R, Stephan, Frank, Harold, Els U, Dirk, Ron en Anita M. Theater de Kampanje: Ada, Babs, Yvonne, Marcus, Loes.
SPONSORS : Gemeente DH, OAZ, FPK, Samen in de Wijk, Druktemaker, Warnars, Theater de Kampanje
